Hoe meten bedrijven luchtkwaliteit in productiehallen

Luchtkwaliteit in productiehallen is cruciaal. Niet alleen voor de gezondheid en veiligheid van je medewerkers, maar ook voor de kwaliteit van je producten en de algehele efficiëntie van je productieproces. Als je werkt in een productieomgeving, is de kans groot dat je je wel eens afvraagt hoe je de luchtkwaliteit daar eigenlijk meet. Is het goed genoeg? En wat doe je als het beter kan? In dit artikel duiken we in de wereld van luchtkwaliteitsmetingen in productiehallen en vertellen we je alles wat je moet weten.

Waarom luchtkwaliteit meten in productiehallen?

Je vraagt je misschien af waarom je de luchtkwaliteit überhaupt zou moeten meten. Simpel: omdat het direct invloed heeft op verschillende aspecten van je bedrijf. Ten eerste is er het welzijn van je personeel. Blootstelling aan schadelijke stoffen kan leiden tot gezondheidsproblemen, variërend van irritaties tot ernstigere aandoeningen op de lange termijn. Goede luchtkwaliteit draagt bij aan een prettige werkomgeving en kan ziekteverzuim verminderen. ✅

Daarnaast is er de impact op je productieproces. Bepaalde verontreinigingen in de lucht kunnen apparatuur beschadigen, de levensduur ervan verkorten en leiden tot kostbare onderbrekingen in de productie. Denk bijvoorbeeld aan stofdeeltjes die machines verstoppen of corrosieve dampen die materialen aantasten. In sectoren waar precisie en zuiverheid essentieel zijn, zoals de farmaceutische industrie of de elektronicafabricage, is een gecontroleerde luchtomgeving absoluut noodzakelijk om productiefouten te voorkomen.

Tot slot speelt luchtkwaliteit ook een rol in energie-efficiëntie. Een goed geventileerde hal kan helpen bij het reguleren van de temperatuur, wat kan leiden tot lagere energiekosten voor verwarming en koeling. Het effectief ventileren van je ruimte zorgt ervoor dat je je medewerkers en je machines in de meest optimale omstandigheden laat werken.

Welke stoffen meet je?

De specifieke stoffen die je meet, hangen sterk af van het type productieproces dat plaatsvindt in jouw hal. Er zijn echter een aantal algemene categorieën van verontreinigingen waar je rekening mee moet houden:

  • Fijnstof (PM2.5 en PM10): Dit zijn kleine deeltjes die kunnen ontstaan door slijpprocesen, verbranding of stof dat van buitenaf wordt binnengebracht. Ze kunnen irritaties aan de luchtwegen veroorzaken.
  • Vluchtige Organische Stoffen (VOS): Deze stoffen komen vrij bij het gebruik van oplosmiddelen, lijmen, verf of bepaalde kunststoffen. Ze kunnen hoofdpijn, duizeligheid en op lange termijn ernstigere gezondheidsproblemen veroorzaken.
  • Koolmonoxide (CO): Een kleur- en geurloos gas dat ontstaat bij onvolledige verbranding, bijvoorbeeld door verbrandingsmotoren of verwarmingssystemen. Het is giftig en kan fataal zijn bij hoge concentraties.
  • Stikstofdioxide (NO2): Vaak afkomstig van verbrandingsprocessen, zoals die in dieselmotoren. Irriteert de luchtwegen en kan bestaande ademhalingsproblemen verergeren.
  • Ozon (O3): Kan zowel buiten als binnen voorkomen. Op productieniveau kan het onder andere vrijkomen bij bepaalde lasprocessen of het gebruik van UV-lampen. Het is een sterk reactief gas dat schadelijk is voor de longen.
  • Temperatuur en Vochtigheid: Hoewel dit geen ‘vervuilende’ stoffen zijn, hebben temperatuur en relatieve vochtigheid een grote invloed op het comfort en het werkvermogen van medewerkers, en kunnen ze ook de kwaliteit van bepaalde productieprocessen beïnvloeden.

Afhankelijk van je specifieke proces kunnen hier nog andere stoffen bij komen, zoals metalen (bij metaalbewerking), zuren of basen (bij chemische processen), of specifieke allergenen.

Hoe meet je luchtkwaliteit?

Er zijn verschillende manieren om de luchtkwaliteit in je productiehal te meten, variërend van eenvoudige handheld-apparaten tot complexe, permanente monitoringsystemen. De keuze hangt af van je budget, de benodigde nauwkeurigheid en de frequentie van metingen.

1. Mobiele meetapparatuur: Dit zijn vaak draagbare sensoren die je kunt gebruiken om op verschillende locaties in de hal metingen te doen. Ze zijn ideaal voor snelle inspecties en om probleemgebieden te identificeren. Je kunt ze meenemen naar waar je ze nodig hebt, wat ze flexibel maakt. Ze meten vaak een reeks aan parameters tegelijk.

2. Vaste monitoringsystemen: Voor een continue en nauwkeurige monitoring kun je vaste systemen installeren. Deze systemen bestaan uit sensoren die permanent op strategische plaatsen in de hal worden geplaatst. De data wordt continu verzameld en geanalyseerd, vaak met behulp van software die alarmeringen genereert wanneer bepaalde grenswaarden worden overschreden. Dit geeft je een realtime inzicht in de luchtkwaliteit en maakt het mogelijk om direct actie te ondernemen.

3. Laboratoriumanalyse: In sommige gevallen, vooral wanneer je te maken hebt met zeer specifieke of complexe verontreinigingen, kan het nodig zijn om luchtmonsters te nemen en deze door een gespecialiseerd laboratorium te laten analyseren. Dit is de meest nauwkeurige methode, maar ook de meest tijdrovende en kostbare.

Bij het kiezen van de juiste methode is het belangrijk om de specifieke risico’s van jouw bedrijf te evalueren en te bepalen welke informatie je nodig hebt om geïnformeerde beslissingen te nemen. Denk na over welke grenswaarden je wilt hanteren, gebaseerd op wettelijke voorschriften of interne kwaliteitsnormen.

Veelvoorkomende problemen met luchtkwaliteit in productiehallen

Bij het meten van de luchtkwaliteit kom je soms verrassingen tegen. Hieronder een overzicht van veelvoorkomende problemen die je kunt tegenkomen:

Veelvoorkomende problemen luchtkwaliteit

Probleem Mogelijke oorzaak Impact Oplossingen
Hoge concentratie fijnstof Slijpprocesen, onvoldoende filtratie, stof van buitenaf Ademhalingsproblemen, machineonderhoud, productievervuiling Verbeterde ventilatie, stofafzuiging, periodieke reiniging
Verhoogde VOS-niveaus Gebruik van oplosmiddelen, lijmen, verf Hoofdpijn, duizeligheid, irritatie, mogelijke lange termijn gezondheidsproblemen Lokale afzuiging, gebruik van VOS-arme producten, betere algemene ventilatie
Onvoldoende ventilatie Defecte ventilatiesystemen, onjuiste instellingen, gebrek aan onderhoud Opbouw van schadelijke stoffen, slechte luchtcirculatie, muffe geuren Regelmatige inspectie en onderhoud van ventilatiesystemen, optimaliseren van luchtstromen
Schommelende temperatuur/vochtigheid Onvoldoende klimaatbeheersing, externe weersinvloeden Minder comfort, invloed op productkwaliteit (bijv. bij elektronica of voedselproductie) Installatie van klimaatbeheersingssystemen, isolatie van de hal
Vreemde geuren Lekkages, schimmels, specifieke chemische processen Oncomfortabele werkomgeving, mogelijke indicatie van gevaarlijke stoffen Identificeren en dichten van lekkages, reiniging, verbeterde ventilatie

Hoe meten bedrijven luchtkwaliteit in productiehallen

Het meten van luchtkwaliteit in productiehallen is een doorlopend proces dat essentieel is voor een gezonde en productieve werkomgeving. Door proactief de luchtkwaliteit te monitoren, kun je niet alleen de gezondheid van je medewerkers beschermen, maar ook de efficiëntie van je productieprocessen optimaliseren en kostbare schade aan apparatuur voorkomen. De investering in goede meetapparatuur en regelmatige analyses betaalt zich daarom dubbel en dwars terug.